De wereldwijde impact van onze eetgewoontes
Wat we eten heeft een immense impact op het milieu. De voetafdruk die jij achterlaat in het milieu is erg afhankelijk van de keuzes die je maakt op het gebied van voedselconsumptie.
Waarom is het zo belangrijk dat we goed op onze eetgewoontes letten? Ten eerste, de productie van voedsel telt voor 26% van alle broeikasgasuitstoot wereldwijd (iv). Daarbij wordt er ook veel water gebruikt tijdens het produceren, en al dat eten moet ook ergens groeien, nieuwe landbouwgrond wordt gecreëerd door het verwoesten van grote delen van het regenwoud. Natuurlijk moeten we ook denken aan het transport van alle producten, bijvoorbeeld met het vliegtuig. In totaal tellen voedsel en landbouw samen voor 23% van de CO2-voetafdruk!
Dus, wat kunnen we daadwerkelijk doen om de impact van de voedselindustrie te verminderen? Een duurzaam of groen dieet is er een met een weinig impact op het milieu. Wanneer je voor een groen dieet kiest draag je bij aan de veiligheid van voedsel en voeding en aan de gezonde levens van huidige en toekomstige generaties. In de komende pagina’s van deze gids vind je een boel informatie die je hopelijk interessant en behulpzaam gaat vinden op jouw reis naar een groener dieet!
hoe duurzaam is jouw diëet?
a. Blikken bier
b. Een paar keer per week
c. Nooit
c. Het beste is om vlees zo weinig mogelijk vlees te consumeren, aangezien dit een grote ecologische voetafdruk heeft
a. Ik doe mijn best om alleen producten te kopen die lokaal worden verbouwd of geproduceerd
b. Ik koop altijd wat ik maar kan vinden in de supermarkt
a: In de meeste gevallen is lokaal eten de betere oplossing
a. Zijn er seizoenen voor voedsel!?
b. Ik probeer zoveel mogelijk voedsel te eten dat in seizoen is
B
a. Normaal gezien gooi ik die weg
b. Ik stop alles in aluminiumfolie, kleine plastic tasjes, etc.
c. Ik gebruik herbruikbare blikken, bakjes, etc.
C
a. Ik pak altijd een plastic tasje in de supermarkt
b. Ik neem een juten zak mee
c. Ik neem een juten zak mee, kleine netjes, tasjes, etc.
C
a. Wat zijn Milieukeur merken?
b. Ik ken de belangrijkste! Ik probeer daar altijd zoveel mogelijk naar te zoeken
c. Ik heb de helft van mijn leven besteed met me te verdiepen in de kunst van het Milieukeurmerk en kan nu wel zeggen dat ik een expert ben. Geen keurmerk? Dan koop ik het niet!
C
Een aantal dingen die je moet weten
Vleesconsumptie
De productie van vlees heeft een flinke impact op het milieu. Voor vlees is er 10 keer meer water nodig dan voor ander voedsel! Omdat we ruimte nodig hebben voor zowel de dieren als hun voedsel, laat de vleesindustrie een groot litteken achter op het milieu. In dat geval is het zeker waar dat hoe minder vlees je eet des te beter dat is voor het milieu. Dit is ook de reden dat meer en meer mensen besluiten om vegetarisch te gaan eten of soms zelfs veganistisch! Dit klinkt nu allemaal een stuk logischer toch? Scroll naar beneden om te zien hoeveel er nodig is om vlees te produceren en wat jij in plaats van vlees nog zou kunnen eten.
Restjes
Eet lokaal
Wanneer je je voedsel lokaal en in seizoen koopt, steun je niet alleen de lokale boeren, maar help je ook nog eens de consumptie van fossiele brandstoffen, luchtvervuiling en broeikasgasuitstoot te verminderen. Hoe? Omdat het voedsel dan niet per vliegtuig, schip etc. getransporteerd hoeft te worden. Scroll naar beneden om te zien welke producten er lokaal in Nederland geproduceerd worden.
Boodschappen dragen
We hebben allemaal wel eens de foto’s gezien van stranden die overspoeld zijn met plastic. Je hebt misschien ook wel eens gehoord dat er een zevende continent is die bestaat uit plastic. Sterker nog, van de in totaal 9 biljoen ton plastic die door mensen is geproduceerd, drijft 5,4 biljoen ton daarvan in de oceaan!! Maar hoe kunnen we minder plastic voor eenmalig gebruik kopen wanneer we boodschappen doen? Scroll naar beneden om daar achter te komen…
Seizoen voedsel
Altijd maar eten wat je wilt wanneer je maar wilt is een moderne luxe waar een flinke prijs aan vast zit. Aardbeien in december worden of vanuit een ver land getransporteerd of worden lokaal verbouwd maar in kassen. Je denkt misschien dat als ze in Nederland verbouwd worden dat het dan wel acceptabel is, wat ook wel zo is. Echter, zo’n 10% van de totale Nederlandse gas consumptie wordt gebruikt om broeikassen te verhitten. Door in het seizoen te eten ontdek je niet alleen nieuwe soorten groente maar steun je ook nog eens de lokale agrariërs! Scroll naar beneden om erachter te komen welke groente en fruit soorten je in welk seizoen kunt eten.
Milieukeurmerken
Veel producten proberen de consument voor de gek te houden door er uit te zien alsof ze allemaal heel milieuvriendelijk zijn, terwijl dat eigenlijk helemaal niet zo is. Dit wordt ook wel ‘greenwashing’ genoemd. Milieukeurmerken zijn een goede manier voor jou om jezelf niet voor de gek te laten houden. Een milieukeurmerk laat zien dat een product is onderaocht en dat het als duurzaam beoordeeld is. Lees verder voor de verschillende soorten milieukeurmerken!
Wil je meer weten over de ecologische impact van jouw dagelijkse consumptie?
Doe een online test en bereken jouw CO2-voetafdruk
Cirkeldiagram
CO2 uitstoot
Landgebruik
Watergebruik
Wat kan ik eten in plaats van vlees?
Voor meer informatie: https://www.healthline.com/nutrition/15-calcium-rich-foods#section6
Seizoen groentes
Lente
Asperges
Selderij
Prei
Rode biet
Radijs
Spinazie
Boerenkool
Wortels
Lente-ui
Sla
Bloemkool
Broccoli
Doperwt
Aardbeien
Zomer
Komkommer
Aubergine
Bonen
Broccoli
Courgette
Sla
Prei
Pepers
Zoete Maïs
Tomaten
Bessen
Kersen
Meloen
Perzik
Herfst
Broccoli
Wortels
Kool
Artisjok
Bloemkool
Bonen
Aardappelen
Pompoen
Paddenstoelen
Appels
Peren
Pruimen
Uien
Groenen
winter
Spruiten
Kool
Wortels
Selderij
Uien
Prei
Boerenkool
Paddenstoelen
Aardappelen
Pompoen
Groenen
Winter Pompoen
Appels
Citrus vruchten
Ik heb restjes, wat nu?
Maak de ruil en ga groen winkelen!
De menselijke kosten van voedsel
● In Chili, de productie van avocado tot grote droogte heeft geleid.
● In Mexico, de avocado productie een lucratieve zaak is geworden voor drugkartels.
● 2.1 miljoen kinderen in de cacao productie zouden werken aan de Ivoorkust en Ghana. Veel van deze kinderen worden gedwongen of zijn het slachtoffer van mensenhandel.
Hoe is dat mogelijk?
In zowel Chili als Mexico heeft de gigantische vraag naar avocado uit het westen geleid tot nadelige gevolgen voor avocado boeren.
○ In Chili heeft de grote vraag naar avocado ervoor gezorgd dat water dat normaal voor Chileense burgers bedoeld is nu naar de plantages wordt geleid, waardoor de Chilenen nu vervuild water moeten drinken dat door trucks moet worden gebracht.
○ In Mexico, heeft de grote vraag naar ‘het groene goud’ ervoor gezorgd dat drugkartels de avocado business hebben overgenomen. Als boeren weigeren om de drugsbendes te betalen kunnen hun volledige plantages tot de grond toe afgebrand worden of erger.
Daar komt nog bij dat de grote vraag naar avocado (waar VEEL water nodig is om het te verbouwen) tot grote milieuschade heeft geleid waaronder ontbossing, enorm watergebruik en natuurlijk gigantische hoeveelheden CO2 uitstoot voor het transporteren van de avocado.
Wat chocolade betreft, worden vanwege de lage kosten, cacaoboeren (vooral in Ivoorkust en Ghana) maar $2,- per dag betaald. Om hun personeel betaalbaar te houden richten ze zich vaak tot kinderarbeid. Veel van deze kinderen zijn slaaf gemaakt of zijn het slachtoffer van mensenhandel.
Wat kan jij hieraan doen?
LEES LEES LEES (of kijk): informeer je over een product voordat je het koopt.
VRAAG JEZELF EENS AF: waar komen deze producten vandaan, hoe worden ze geproduceerd. Weet je zeker dat bij de productie geen mensenrechten worden geschonden?
KOOP LOKAAL (of van buurlanden): op deze manier is er minder kans dat het product van ver heeft moeten komen en minder kans dat er mensenrechten werden geschonden.
Als dit niet mogelijk is, CONSUMEER MINDER.
GA OP ZOEK NAAR MILIEUKEURMERKEN: Het vinden van milieukeurmerken is een goede manier om er zeker van te zijn dat er bij de productie geen mensenrechten zijn geschonden.
Milieukeurmerken
Nuttige adressen in Maastricht
Wil je gedroogde ingrediënten in bulk kopen?
– Gedeelde Weelde
– Neem je eigen bakjes mee of koop daar een tas!
Lokaal verbouwde groenten kopen?
– Gedeelde Weelde
– Organic Market
– Ekoplaza
– FoodCoop
– Foodbank
– Yildiz Plaza
– LOCOtuin (doe het zelf)
Wil je duurzaam vlees kopen?
– Gedeelde Weelde
– Ekoplaza
– Organic Market
– Duurzame slager Maastricht
– Yildiz Plaza
Wil je wat eten bij een duurzame plek?
– Bandito Espresso (cafe)
– Bisschops Molen (Bakery)
– Mes Amis (restaurant)
– Livin’ room (restaurant
– Preps (restaurant)
– Cato by Cato (Takeaway)
– AlleyCat (CAfe)
Dagelijkse restjes kopen van winkels en restaurants?
– Too Good To Go App
Met deze app kun je de restjes van restaurants, cafés en winkels kopen voor een derde van de oorspronkelijke prijs. Meld je aan en haal het op!
Winkels
(Alleen op donderdag van 13:30 tot 18:30)
Duurzame Slager
Initiatieven
LOCOtuinen
Lokaal initiatief: oogst je eigen groentes! Je kan een jaarlijks bedrag betalen aan de organisatie, deze helpt boeren om lokaal groentes en bloemen te verbouwen, waar jij een deel van kunt krijgen! Je kan ook een mand met groentes thuis laten bezorgen!
Ga naar hun website voor meer informatie.
FoodCoop
Een door studenten geleide organisatie: krijg verse, betaalbare en lokaal verbouwde groentes! Vul een formulier in (te vinden op hun verschillende social media, wordt elke zondag uitgebracht en is beschikbaar tot dinsdag 15:00). Haal je groentes woensdag tussen 14:00 en 16:00 op bij het adres rechts. Maak het hun makkelijker en neem je eigen herbruikbare tas en bestelformulier mee!
Foodbank
Kook en eet (gratis) de niet verkochte groentes van de markt elke vrijdagavond.
Ga naar hun website voor meer informatie.
Yildiz Plaza
Vers groente en fruit.
Cafés en restaurants
Veganistische recepten
Ontbijt – Veganistische pannenkoeken
Ingrediënten:
– Vanille sojamelk (of elke andere soort melk zonder zuivel van het Alpro merk)
– ½ bakpoeder
– Bloem
Tip: als je melk zonder zoetstoffen gebruikt (zoals havermelk) voeg dan een gepureerde banaan en wat kaneel toe aan het mengsel!
Meng alle ingrediënten tot je een romig maar niet volledig vloeibare consistentie hebt. Stop het beslag in kleine ronde vormpjes in een pan. Wacht tot je kleine bubbels tevoorschijn ziet komen op het oppervlak en draai ze dan om. Wacht nog een paar minuten tot ze klaar zijn.
Serveer terwijl ze nog warm zijn en voeg wat fruit, veganistische chocolade pasta of esdoorn siroop toe!
Lunch – Veganistische spinazie quiche
Ingrediënten:
– 450 gram spinazie
– Quiche deeg (voorgemaakt van jumbo, even kijken voor de zekerheid maar meestal zijn ze wel veganistisch)
– 4 eetlepels kikkererwten bloem
– 2 eetlepels maïzena
– Olijf olie
– Soja kook room (250 gram, oftewel het hele pak, meestal vind je dit bij de plantaardige sectie)
– 2 uien
– 2 tenen knoflook (optioneel)
– Nootmuskaat (optioneel)
– Rozemarijn
– Tijm
– Zout
– Peper
– Voedingsgist (optioneel)
Bak de ui in olijf olie tot ze doorzichtig zijn, voeg wat knoflook toe, bak nog ongeveer een minuut, voeg de spinazie toe, zout, peper, nootmuskaat en de kruiden en kook tot al het water verdampt is. Plaats je deeg in een quiche schaal en prik er een aantal keer in met een vork. Voor het “ei” mengsel: meng de kikkererwten bloem, maïzena, zout, peper, soja room, 1 eetlepel olijfolie, en een beetje water in een kom (de hoeveelheid water is afhankelijke van de consistentie van het mengsel, het moet vloeibaar zijn maar niet te veel, net als het pannenkoeken beslag). Wanneer de spinazie eenmaal gekookt is voeg het bij het “ei” mengsel en roer. Giet het allemaal op het deeg plaats het voor ongeveer 45 minuten in de oven op 180 graden.
Tips:
– Je kan elke soort kruid toevoegen dat je thuis hebt liggen.
– Je kan sesamolie toevoegen in plaats van olijfolie als je wilt dat het meer naar noten smaakt.
– Je kan de spinazie vervangen met courgettes (ongeveer 4 grote) en er een courgette quiche van maken.
Avondeten – Veganistische pompoen curry
Ingrediënten:
– 1 eetlepel zonnebloem olie
– 3 eetlepels Thaise gele curry pasta of een curry kruidenmix
– 2 fijngesneden uien
– 3 grote stengels citroengras platgedrukt met de achterkant van een mes
– 6 kardemom
– 1 stuk pompoen (1kg)
– 250 ml groente bouillon
– 400 ml kokosmelk
– 400 gram kikkererwten (gewassen)
– 2 limoenen
– Grote handvol muntbladeren
– Gekookte rijst
– ½ eetlepel chili poeder (optioneel)
Verhit de olie in een braadpan, bak voorzichtig de curry pasta met de uien, citroengras en kardemom 2 a 3 minuten tot het geurig is. Roer de pompoen in de pan en smeer er een laag van de pasta omheen, giet vervolgens de bouillon en de kokosmelk erbij. Breng het geheel tot een sudderen, voeg de kikkererwten toe en kook het 10 minuten tot de pompoen zacht is geworden. De curry kan nu gekoeld en ingevroren worden en blijft tot wel 1 maand goed. Pers het sap van 1 limoen in de curry en snijd de andere limoen in parten om ernaast te serveren. Kook de witte rijst. Vlak voor het serveren scheur er wat muntbladeren overheen en zet het op tafel met de limoenparten en de rijst.
Dessert – Vegan chocolate chip banana bread
Ingrediënten:
– 3 gepureerde bananen
– 75 gram veganistische boter
– 2 eetlepels bakpoeder
– 1 eetlepel zuiveringszout
– 1 eetlepel vanille extract
– 230 ml melk zonder zuivel (bijvoorbeeld havermelk)
– 80 gram suiker
– 260 gram bloem
– 100 gram 72% pure chocolade
Meng alle ingrediënten samen en doe het beslag in een cakevorm. Bak het 45 minuten in de oven op 190°C.
Tip: doe nog wat extra chocolade bovenop het beslag in de cakevorm om een extra laag zoetigheid toe te voegen!
